Göğü Delen Adam

Papalagi ya da Göğü delen Adam… Alırken bu kadar güzel olabileceğini düşünmediğim bir kitaptı. Okurken o kadar şaşırdım ki ve daha önce okumadığım için o kadar hayıflandım ki kendi kendime.

Papalagi denince beyazlar ya da yabancılar anlaşılır. Ama sözcüğü sözcüğüne çevirilirse göğü delen anlamına gelir. Samoa’ya ilk misyoner bir yelkenliyle gelmişti. Yerliler bu beyaz yelkenliyi ufukta bir delik olarak gördüler, beyaz adamın içinden çıkıp kendilerine geldiği bir delik. O, göğü delip geçmişti.

Göğü Delen Adam, Erich Scheurmann

1920’de basılan kitap bize ” gelişmiş ” olduğunu düşündüğümüz dünyamızın bir ” gelişmemiş ” dünyalı – egzotik bir adada yaşayan bir kabile reisinin – gözünden bakmamızı sağlıyor. Kitaptaki düşüncelerin sahibi olan Samoa’daki Tiavea kabilesinin reisi Tuiavii’nin kendi halkına, Avrupalılara ve Avrupalıların sunduklarına karşı bilinçlenmeleri için yapmayı planladığı ya da sadece düşüncelerini yazdığı metinlerin çevirisi sayılır.

Samoa’da yaşayan Tuiavii 1700’lerde misyonerler tarafından keşfedilen adasındaki misyoner okulunda eğitim görmüş ve Avrupa’yı merak etmiş. Sonrasında yetişkin iken Avrupa’yı gezip gözlemleme fırsatı bulmuş. Ve ortaya bu düşünce parçaları çıkmış. Kendi kabilesinin yaşamı ile Avrupa insanının yani Papalagi’nin yaşamını, hayata bakış açısını, davranışlarını karşılaştırmış. Avrupa’nın, Avrupalının ve onun getirdiği değişimin o kadar da iyi olmadığını anlatmaya çalışmış.

Yerliler diyince aklımıza hep ilkel oldukları, zorlu yaşam koşulları, gelişmedikleri gibi düşünceler gelir. Peki gelişmekten kastımız nedir? Veya hangimiz daha iyi koşullarda yaşıyoruz? Kendi açımızdan değerlendirme şansımız var ama onların düşüncelerini görmek istiyorsanız bu kitap tam da onun için.

Göğü Delen Adam ‘da temel olarak sanayi devrimi sonrası Avrupa ve Avrupalı insan yaşamı eleştiriliyor. Doğaya zarar verildiği, insanların yaşamına ve geleceğine büyük zararlar verdiği göz önüne getiriliyor. Ayrıca sanayi devrimi sonrası oluşan uygarlığın ürünü olan insanların günlük hayattaki çelişkiler ortaya koyuluyor.

Tuiavii’nin hayatımızda artık olağan olmuş şeylere ilginç ve çarpıcı tanımları, bizim normalleştirdiğimiz ‘modern’ davranışların ve metaların onun için ne kadar garip olduğunu bu kitapta bulabilirsiniz ve çoğu zaman da ona hak vereceksiniz. Makineler, para, sinema, tanrı, araba, uçak, fotoğraf, meslekler, iş, ev, giysi hepsi bu insan tarafından ilginç bir bakış açısıyla tanımlanıyor ve tanıtılıyor.

Modern dünyaya basit ama eleştirel bir gözle yeniden bakmak ve onu değerlendirmek isteyenler için çok keyifli bir okuma olur. Bu dünyada bir şeylerin ters gittiğini düşünenler için kesinlikle tavsiye ettiğim bir kitap 🙂

Keyifli okumalar…

KitabınaBak – Bu kitabı en ucuza nereden alabilirim? Tıkla !